Đất hiếm là gì

Đất hiếm là gì và tại sao chúng hiếm? đây có lẽ là thắc mắc của rất nhiều người. Hôm nay, chúng ta cùng công ty Tân Bình tìm hiểu rõ qua bài viết dưới đây nhé.

1. Đất hiếm là gì?

Đất hiếm là một nhóm gồm 17 nguyên tố đất hiếm (Rare Earth Element), có hàm lượng ít trong vỏ Trái Đất và rất khó để tách chúng ra từng nguyên tố riêng biệt.

Các nguyên tố đất hiếm đều là kim loại và nhóm này thường được gọi là "kim loại đất hiếm". Những kim loại này có nhiều đặc tính giống nhau, và điều đó thường khiến chúng được tìm thấy cùng nhau trong các trầm tích địa chất . Chúng còn được gọi là "ôxít đất hiếm" vì nhiều trong số chúng thường được bán dưới dạng hợp chất ôxít.

Đất hiếm là gì?

Dưới đây là danh sách 17 nguyên tố đất hiếm (REE):

Z	Ký hiệu	Tên	Từ nguyên học
21	Sc	Scandi	từ tiếng Latinh Scandia (Scandinavie), nơi quặng đất hiếm này đầu tiên được phát hiện.
39	Y	Ytri	từ làng Ytterby, Thụy Điển, nơi phát hiện quặng đất hiếm này đầu tiên.
57	La	Lantan	trong tiếng Hy Lạp "lanthanon", nghĩa là Tôi ẩn nấp.
58	Ce	Xeri	Theo tên hành tinh lùn Ceres.
59	Pr	Praseodymi	theo từ tiếng Hy Lạp "praso", có nghĩa là "tỏi tây" (hay hành poa rô), và từ "didymos", nghĩa là "sinh đôi".
60	Nd	Neodymi	theo từ Hy Lạp "neo", nghĩa là mới, và "didymos", nghĩa sinh đôi.
61	Pm	Promethi	theo tên vị thần Titan Prômêtê của thần thoại Hy Lạp, vị thần đã đem lửa cho con người.
62	Sm	Samarium	theo tên Vasili Samarsky-Bykhovets, người đã phát hiện ra quặng samarskite đất hiếm.
63	Eu	Europi	theo tên Châu Âu.
64	Gd	Gadolini	theo tên của Johan Gadolin (1760–1852), để thể hiện sự kính trọng với những nghiên cứu về đất hiếm của ông.
65	Tb	Terbi	theo tên làng Ytterby, Thụy Điển.
66	Dy	Dysprosi	theo từ Hy Lạp "dysprositos", nghĩa là khó tiếp cận.
67	Ho	Holmi	theo tên thành phố Stockholm (trong tiếng Latinh, "Holmia"), quê hương của một trong số những người tìm ra nó.
68	Er	Erbi	theo tên làng Ytterby, Thụy Điển.
69	Tm	Thuli	theo tên vùng đất trong thần thoại Thule.
70	Yb	Yterbi	theo tên làng Ytterby, Thụy Điển.
71	Lu	Luteti	theo tên Lutetia, tên trước kia của thành phố Paris.

Theo Wikipedia

2. Tại sao gọi là đất hiếm?

Nguyên tố đất hiếm không quá "hiếm" như tên gọi của nó. Tuy nhiên, những kim loại này rất khó khai thác vì rất bất thường khi tìm thấy chúng ở nồng độ đủ cao để khai thác kinh tế. Tức chúng được phân bố với trữ lượng thấp, khai thác rất khó khăn dẫn đến chi phí khá đắt đỏ.

Trên hết, nếu tìm thấy chúng trong quặng, tất cả chúng đều trộn lẫn với nhau và tách chúng ra có thể là một thách thức. Chúng đều có cùng kích thước, có điểm nóng chảy giống nhau và có xu hướng tạo thành cation hóa trị ba (có nghĩa là chúng cũng trông giống hệt nhau về mặt điện hóa). Trên thực tế, phải mất nhiều thập kỷ để xác định chính xác và tách biệt các nguyên tố đất hiếm với nhau.

Bên cạnh đó, khi khai thác đất hiếm đòi hỏi phải có kỹ thuật cao và có thể gây ô nhiễm và tàn phá môi trường xung quanh.

Đồng thời, hiện nay những nguyên tố đất hiếm này đóng một vai trò quan trọng trong một số ngành công nghệ đang bùng nổ và mang lại nhiều lợi nhuận. Liên minh Châu Âu và Hoa Kỳ đều dán nhãn các nguyên tố đất hiếm là “vật liệu quan trọng”, một tiêu đề hữu ích nhưng đáng ngại. Cho đến nay, chỉ có một số quốc gia có thể khai thác chúng; Trung Quốc đã thống trị thị trường này từ những năm 1990 và ngày nay cung cấp khoảng 85% nguyên liệu đất hiếm trên thế giới. (nguồn internet).

Mỏ khai thác đất hiếm (Nguồn internet)

3. Ứng dụng của đất hiếm

Các nguyên tố đất hiếm được ứng dụng trong rất nhiều ngành trên thế thới,đặc biệt là ngành công nghiệp công nghệ. Chúng là một thành phần quan trọng trong các thiết bị công nghệ. Cụ thể như sau:

3.1. Trong nông nghiệp

Đất hiểm được sử dụng bổ sung vào phân bón cho cây trồng giúp tăng năng suất và chống chịu sâu bệnh. Chúng còn được sử dụng như một chất thử nghiệm bổ sung vào thức ăn trong chăn nuôi.  

Ngoài ra, đất hiếm còn được sử dụng để chống mối mọt cho cây trồng, đặc biệt trong các khu bảo tồn các di tích lịch sử.

3.2. Trong công nghiệp

- Ngành công nghiệp kính sử dụng nhiều nhất: Kính khúc xạ cao,

- Sử dụng trong nhiều thiết bị mà mọi người sử dụng hàng ngày như bộ nhớ máy tính, DVD, pin sạc, điện thoại di động, đèn huỳnh quang và rất nhiều thiết bị khác.

- Nhiều động cơ và máy phát điện có chứa nam châm làm bằng nguyên tố đất hiếm.

- Đất hiếm được sử dụng làm phốt pho, chất xúc tác và các hợp chất đánh bóng. 

Ứng dụng của đất hiếm (Nguồn intenet)

- Chúng được sử dụng để kiểm soát ô nhiễm không khí, trong các màn hình chiếu sáng trên thiết bị điện tử và đánh bóng thủy tinh chất lượng quang học

-  Nguyên tố đất hiếm là thành phần chính để tạo ra các hợp kim rất cứng được sử dụng trong xe bọc thép và đạn vỡ khi va chạm. Sử dụng kính nhìn đêm, vũ khí dẫn đường chính xác, thiết bị liên lạc, thiết bị GPS, pin và các thiết bị điện tử quốc phòng khác.

-Ngoài ra, đất hiếm được tìm thấy trong động cơ máy bay,ống nhòm, hay chất phụ gia trong hệ thống khí thải xe hơi nhằm giảm phát thải.

3.3. Trong y tế

Đất hiếm được ứng dụng trong sản xuất các thiết bị phẫu thuật, máy tạo nhịp tim, thuốc trị ung thư, thuốc viêm khớp. 

Đất hiếm trong y tế

Ngoài 3 lĩnh vực chính thì đất hiềm còn được tìm thấy trong nhiều thiết bị như trong ống nhòm, động cơ của máy bay hoặc các chất phụ gia làm giảm khí thải ra môi trường

Trên đây là những thông tin chi tiết về đất hiếm, hi vọng qua bài viết này có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về đất hiếm là gì, vì sao chúng hiếm và các ứng dụng của nó?. Cảm ơn các bạn đã xem bài viết này của công ty Tân Bình.