Ô nhiễm môi trường

Ô nhiễm môi trường không phải là một hiện tượng mới, nhưng nó vẫn là vấn đề lớn nhất của thế giới mà nhân loại phải đối mặt, và là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật và tử vong cho con người. Các hoạt động của con người thông qua đô thị hóa, công nghiệp hóa, khai thác và thăm dò đang dẫn đầu về ô nhiễm môi trường toàn cầu. 

I. Ô nhiễm môi trường là gì?

Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường tự nhiên bị ô nhiễm, đồng thời các tính chất vật lý, hóa học, sinh học của môi trường bị thay đổi gây tác hại tới sức khỏe con người và các sinh vật khác. Ô nhiễm môi trường chủ yếu do hoạt động của con người gây ra. Ngoài ra, ô nhiễm còn do một số hoạt động của tự nhiên khác có tác động tới môi trường. Theo wiki

Ô nhiễm môi trường xảy ra, một mặt do môi trường tự nhiên không biết cách phân hủy các yếu tố không được tạo ra tự nhiên (tức là các chất ô nhiễm do con người gây ra). Và mặt khác, do con người thiếu kiến ​​thức về cách phân hủy các chất ô nhiễm này một cách nhân tạo.

Quá trình này có thể kéo dài nhiều năm trong đó thiên nhiên sẽ cố gắng phân hủy các chất ô nhiễm. Trong một trong những trường hợp tồi tệ nhất - đó là các chất ô nhiễm phóng xạ - có thể mất tới hàng nghìn năm để quá trình phân hủy các chất ô nhiễm đó được hoàn thành.   

II. Các loại hình ô nhiễm môi trường hiện nay

Sự phát triển xã hội như hiện nay kéo theo vô số loại hình ô nhiễm môi trường, nhưng quan trọng nhất là:

1. Ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí là sự phát tán các chất hóa học, các hạt vào không khí ,gây ra tình trạng không khí có mùi khó chịu hay có bụi bay trong không khí làm giảm tầm nhìn. Và đặc biệt là ô nhiễm bầu khí quyển, đây là vấn đề chung của tất cả các nước trên thế giới chứ không phải riêng của một quốc gia nào.

Ô nhiễm môi trường không khí

2. Ô nhiễm môi trường nước

Ô nhiễm môi trường nước là tình trạng nước bị các chất độc hại xâm chiếm.Các chất độc hại xâm nhập vào các vùng nước như hồ, sông, đại dương, v.v., các chất này có thể bị hòa tan, lơ lửng hoặc đọng lại trong mặt nước.

Ô nhiễm môi trường nước

3. Ô nhiễm môi trường đất

Ô nhiễm môi trường đất là thuật ngữ dùng để chỉ sự thay đổi tính chất của tầng đất theo chiều hướng xấu, các chất độc có hại cho con người và sinh vật  vượt quá ngưỡng cho phép khiến khiên cho đất bị nô nhiễm, gây hại cho đời sống con người, động vật và kéo theo nhiều hệ quả khôn lường.

Ô nhiễm môi trường đất

III. Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường

Có nhiều nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường bao gồm ô nhiễm hóa chất vào các nguồn nước và đất thông qua các hoạt động nông nghiệp và xử lý rác thải không đúng cách, ô nhiễm tiếng ồn và ánh sáng do các thành phố và đô thị hóa do gia tăng dân số.

Ô nhiễm không khí và tiếng ồn có thể gây ảnh hưởng xấu đến động vật, thực vật và con người. Mặc dù ô nhiễm không khí và nước đã được cải thiện trong vài thập kỷ qua, chúng vẫn là một chủ đề lớn trong các cuộc thảo luận ngày nay.

1.Ô nhiễm không khí

Có hai nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí là tự nhiên và nhân tạo. Nguyên nhân tự nhiên là các hiện tượng trong tự nhiên như mưa lũ, gió bảo, ...tuy nhiên có thể nói nguyên nhân này không đáng kể. Nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm không khí trầm trọng hiện nay là do nhân tạo, tức do con người.

+ Việc đốt nhiên liệu hóa thạch cho giao thông và điện tạo ra cả chất ô nhiễm chính và phụ và là một trong những nguồn ô nhiễm không khí lớn nhất.

+ Khói từ ống xả ô tô chứa các chất khí và hạt nguy hiểm bao gồm hydrocacbon, oxit nitơ và cacbon monoxit. Các khí này bay lên bầu khí quyển và phản ứng với các khí khác trong khí quyển tạo ra nhiều khí độc hơn.

Khói thải từ ôto,xe máy

+ Rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp không được xử lý kịp thời gây bốc mùi trong không khí.

+ Việc sử dụng nhiều phân bón cho nông nghiệp là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí dạng hạt mịn, với hầu hết châu Âu, Nga, Trung Quốc và Hoa Kỳ bị ảnh hưởng. Mức độ ô nhiễm do các hoạt động nông nghiệp gây ra được cho là cao hơn tất cả các nguồn ô nhiễm không khí hạt mịn khác ở các nước này.

+ Các chất gây ô nhiễm không khí nông nghiệp khác bao gồm thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và thuốc diệt nấm. Tất cả những điều này cũng góp phần gây ô nhiễm nguồn nước.

2. Ô nhiễm môi trường nước

+ Chất thải công nghiệp là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm nước, bằng cách tạo ra các chất ô nhiễm chính và phụ bao gồm lưu huỳnh, chì và thủy ngân, nitrat và phốt phát, và sự cố tràn dầu.

+ Ở các nước đang phát triển, khoảng 70% chất thải rắn của họ được đổ trực tiếp ra biển hoặc đại dương. Điều này gây ra các vấn đề nghiêm trọng bao gồm việc gây hại và giết chết các sinh vật biển, mà cuối cùng là ảnh hưởng đến con người.

+ Thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ bón cho cây trồng và khu dân cư tập trung trong đất và được nước mưa và dòng chảy cuốn vào mạch nước ngầm. Vì những lý do này, bất cứ khi nào ai đó khoan giếng lấy nước đều phải kiểm tra các chất ô nhiễm.

Hình ảnh sử dụng thuốc trừ sâu hóa học trong nông nghiệp

3. Ô nhiễm môi trường đất

Ô nhiễm đất chính là sự tàn phá đất do các hoạt động của con người và việc sử dụng sai mục đích tài nguyên đất. Con người lạm dụng các hóa chất như thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu, xử lý chất thải không đúng cách và khai thác khoáng sản vô trách nhiệm thông qua khai thác mỏ.

+ Đất cũng bị ô nhiễm do rò rỉ bể tự hoại ngầm, hệ thống nước thải, rửa trôi các chất độc hại từ bãi rác, và nước thải của các nhà máy công nghiệp xả trực tiếp ra sông và đại dương.

+ Mưa và lũ lụt có thể mang các chất ô nhiễm từ các vùng đất đã bị ô nhiễm khác đến đất ở các vị trí khác.

+ Việc canh tác quá mức và chăn thả quá mức của các hoạt động nông nghiệp làm cho đất mất đi giá trị dinh dưỡng và cấu trúc gây ra thoái hóa đất, một loại ô nhiễm đất khác.

+ Các bãi rác có thể làm rò rỉ các chất độc hại vào đất và nước, tạo ra mùi rất khó chịu, đồng thời là nơi sinh sản của các loài gặm nhấm truyền bệnh.

IV. Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường

​Ô nhiễm môi trường đang gây ra rất nhiều đau khổ không chỉ cho con người mà còn cho cả động vật, đẩy nhiều loài động vật đến nguy cơ tuyệt chủng, thậm chí là tuyệt chủng.

1. Ảnh Hưởng Của Ô Nhiễm Không Khí

Mức độ ô nhiễm không khí cao có thể làm tăng nguy cơ đau tim, thở khò khè, ho và các vấn đề về hô hấp cũng như kích ứng mắt, mũi và cổ họng. Ô nhiễm không khí cũng có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về tim, hen suyễn và các biến chứng phổi khác.

Giống như con người, động vật có thể bị một số vấn đề sức khỏe do ô nhiễm không khí, bao gồm dị tật bẩm sinh, suy sinh sản và bệnh tật.

Ô nhiễm không khí gây ra một số ảnh hưởng đến môi trường bên cạnh những ảnh hưởng đến con người và động vật.

Mưa axit chứa hàm lượng cao axit nitric và axit sunfuric được tạo ra bởi các oxit và oxit lưu huỳnh thải vào không khí do đốt cháy nhiên liệu hóa thạch. Mưa axit làm hư hại cây cối, axit hóa đất và các nguồn nước, làm cho nước trở nên quá chua đối với cá và các sinh vật thủy sinh khác.

Mưa axit tàn phá những cánh rừng

Việc giải phóng các hợp chất nhân tạo bao gồm hydrochlorofluorocarbon, chlorofluorocarbon và halogen trước đây được sử dụng làm chất làm mát, chất tạo bọt, thuốc trừ sâu, dung môi, chất đẩy aerosol và bình chữa cháy đang làm suy giảm tầng ôzôn. Tầng ôzôn trong tầng bình lưu tạo thành một lớp bảo vệ phản xạ các tia cực tím có hại trở lại không gian, nếu không sẽ phá hủy đời sống động thực vật.

2. Ảnh hưởng của ô nhiễm nước

Ô nhiễm nước là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với con người, động vật và đời sống thủy sinh.

Ảnh hưởng của ô nhiễm nước phụ thuộc vào việc hóa chất nào được đổ ở đâu. Các vùng nước gần các khu vực đô thị hóa có xu hướng bị ô nhiễm nặng bởi rác thải và hóa chất, cả hợp pháp và bất hợp pháp, bởi các nhà máy công nghiệp, trung tâm y tế và cá nhân.

Cho đến nay, hậu quả lớn nhất của ô nhiễm nước là cái chết của các sinh vật sống dưới nước, có thể phá vỡ toàn bộ chuỗi thức ăn. Các chất ô nhiễm như cadmium, thủy ngân và chì được ăn bởi các sinh vật thủy sinh nhỏ bé, sau đó bị cá và cá có vỏ ăn, trở nên tập trung hơn theo từng bước trong chuỗi thức ăn và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho con người và động vật hoang dã.

Ô nhiễm chất dinh dưỡng có thể gây ra hiện tượng tảo độc nở hoa trong nguồn nước uống tạo ra độc tố giết chết cá và các động vật thủy sinh khác. Tiếp xúc trực tiếp với loại tảo độc hại này gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở người bao gồm ảnh hưởng đến thần kinh, các vấn đề về hô hấp, bệnh dạ dày và gan, và phát ban.

Tảo độc nở hoa

Một vấn đề hậu quả được tạo ra khi các chất khử trùng được sử dụng để xử lý nước uống tiếp xúc với nước bị ô nhiễm bởi tảo độc, chúng phản ứng tạo ra dioxin. Dioxin là hợp chất hóa học cực kỳ có hại có liên quan đến các vấn đề về sinh sản và phát triển, thậm chí là ung thư.

Nitrat, do phân bón, cũng làm ô nhiễm nước uống và theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường , trẻ sơ sinh tiêu thụ nước có nhiều nitrat có thể bị bệnh nặng với hội chứng em bé xanh, gây khó thở và da xanh, và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị sớm.

3. Ảnh hưởng của ô nhiễm đất

Ô nhiễm đất và đất gây ra những hậu quả đáng kể đối với con người, động vật, vi sinh vật và đời sống thủy sinh. Đất và đất bị ô nhiễm có thể gây ra nhiều vấn đề về da, các vấn đề về hô hấp và thậm chí là các loại ung thư khác nhau.

Các chất độc hại này tiếp xúc trực tiếp với cơ thể con người thông qua việc ăn các loại rau quả được trồng ở vùng đất ô nhiễm, được tiêu thụ qua nước uống đã bị ô nhiễm, tiếp xúc trực tiếp với da, hít thở không khí bị ô nhiễm bụi bẩn.

Phá rừng là mối quan tâm lớn nhất khi nói đến suy thoái đất và xói mòn đất. Việc chặt phá thảm thực vật và cây che phủ tạo ra những điều kiện khắc nghiệt phá hủy hệ sinh thái và môi trường sống.

Phá rừng cũng tạo ra sự mất cân bằng trong điều kiện khí quyển, làm giảm lượng carbon được đưa ra ngoài khí quyển một cách tự nhiên. Đây là một vấn đề nghiêm trọng vì hầu hết ô nhiễm do con người tạo ra đều dựa trên carbon.

Ô nhiễm môi trường đất

V. Các biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường

Bảo vệ môi trường là một nhiệm vụ lâu dài và khó khăn, đòi hỏi phải có kế hoạch liên tục, các chính sách của chính phủ và sự tham gia của cộng đồng và công nghiệp. 

+ Mỗi người chúng ta phải sống có trách nhiệm bảo vệ môi trường, chúng ta phải có ý thức vứt rác đúng nơi quy định, không xả rác lung tung là góp phần bỏ vệ môi trường.

+ Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ và chống ô nhiễm môi trường. Đồng thời, xây dựng đồng bộ các hệ thống xử lý môi trường trong các nhà máy, các khu công nghiệp theo các tiêu chuẩn quốc tế.

+ Thường xuyên giám giám sát chặc chẽ và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

+ Đầu tư các thiết hiện đại và nâng cao nghiệp vụ, chuyên môn cho đội ngũ phụ trách công tác môi trường.

+ Khuyến khích sử dụng các năng lượng thân thiện với môi trường như gió, mặt trời,... và các sản phẩm hữu cơ.

+ Cần đẩy nhanh công tác tuyên truyền, giáo dục về môi trường nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân.

+ Trồng cây gây rừng cũng là một trong những biện pháp giúp bảo vệ môi trường.

Thu gom rác giúp bảo vệ môi trường